Hepatit, en basit anlamıyla karaciğerin iltihabıdır. Hepatitler, tüberkülozdan sonra en sık ölüme yol açan enfeksiyon hastalığı olup pek çok nedene bağlı olarak gelişebilmektedir. Viral hepatitlere ise başta Hepatit A, B, C, D ve E virüsleri olmak üzere farklı virüs tipleri sebep olmaktadır. Hepatit B ve Hepatit C virüsleri uzun vadede kronik karaciğer hastalığı, siroz veya karaciğer kanserine yol açabildiği için ayrı bir öneme sahiptir.
Hepatit A, su ve besinlerle bulaşabilen
ve kötü hijyenik koşullarda kolayca yayılan bir hastalıktır. Çocukluk döneminde hafif belirtilerle geçerken, ileri yaşlarda ciddi karaciğer hastalığına ve ölümlere neden olabilir. Türkiye'de hijyen kurallarına ve temiz su kaynaklarına ulaşımın artması ve Hepatit A aşısı uygulamalarının başlamasıyla enfeksiyon görülme sıklığı azalmıştır. Ülkemizde çocuklara 18 ve 24 aylarda, risk grubundaki kişilere ise 6 ay arayla 2 doz ücretsiz Hepatit A aşısı yapılır. 2022 yılında yapılan aşıların kapsayıcılığı %96.06'dır.
Hepatit B ve C’nin bulaş yolları arasında kontrol edilmemiş kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu, enfekte enjektörlerin paylaşımı, cinsel ilişki, anneden bebeğe bulaş ve aile içi temas bulunmaktadır.
Hepatit B hastalığından korunmanın en etkili yolu aşılamadır. Türkiye'de Hepatit B aşısı, 1998 yılı itibarıyla rutin çocukluk aşı takvimine eklenmiş ve risk grubundaki kişilere de ücretsiz olarak uygulanmaktadır. Hepatit C virüsüne karşı aşı henüz bulunmamaktadır, ancak etkili tedaviler mevcuttur ve bu tedaviler Türkiye'de genel sağlık sigortası kapsamında ücretsiz olarak sunulmaktadır. 2022 yılında Hepatit B aşısının 3. doz kapsayıcılığı %99.41 olarak gerçekleşmiştir, yani neredeyse tüm hedeflenen kişilere aşı yapılmıştır. Bu program sayesinde Hepatit B hastalığına karşı ülke genelinde başarılı bir koruma sağlanmaktadır.
Hepatitten korunmak için aşı dışında, bulaş yollarına ilişkin koruma önlemleri almak önemlidir. Sağlık kurumlarına başvurarak bilgi almak ve bilinçlenmek, viral hepatitlerin önlenmesi ve kontrolünde önemli bir adımdır.
